بررسی تنوع سوماکلونال در کلونال های حاصل از ریزازدیادی ارقام سیبزمینی (solanum tuberosum) با استفاده از نشانگرهای msap

تکنیک کشت بافت به طورگسترده برای تکثیر کلونال و تولید بذورمصنوعی گیاهان یکسان از نظر ژنتیکی و عاری از عوامل بیماریزایی مانند غده ی بذری سیبزمینی استفاده می شود. بروز تغییرات سوماکلونال طی ریزازدیادی یکی از مشکلات پیش روی تولید محصولات کلونال می باشد. به منظور بررسی جنبه ی اپی ژنتیکی تنوع سوماکلونال، میزان چند شکلی و نوع تغییرات متیلاسیون dna استخراج شده از برگ گیاهان حاصل از شش مرتبه زیرکشت گیاه مادری در جریان ریز ازدیادی در گیاه سیبزمینی با روش msap مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع تعداد 35011 باند توسط 13 ترکیب آغازگری که هر کدام نماینده ای از جایگاه برشی دو آنزیم ایزوشیزومر حساس به متیلاسیون سیتوزین (mspi وhpaii) هستند، تکثیر و آشکار شدند. میانگین مجموع چند شکلی های مشاهده شده حاکی از 48/29 درصد تغییرات اپی ژنتیکی در کلونال های حاصل از ریزازدیادی گیاه سیب زمینی بود. از میان ارقام بررسی شده ارقام آگریا و میلوا به طور متوسط با میزان 7/23 درصد پلی مورفیسم و رقم اسپریت با میزان 94/38 درصد پلی مورفیسم به ترتیب کمترین و بیشترین میزان تنوع سوماکلونال را نشان دادند. ارقام آگریا، میلوا، ساوالان، آریندا، سانته، فونتانه، کایزر، بورن، ساتینا و اسپیریت دارای ثبات اپی ژنتیکی بیشتری از نظر تنوع سوماکلونال می باشند. بیشترین تغییرات کلونال ها نسبت به والد مادری در تمام ارقام به صورت کاهش متیلاسیون در توالی5-ccgg-3 و در قالب همیمتیلاسون سیتوزین خارجی رخ داد. این نتایج بیانگر سودمندی روش msap در تشخیص تغییرات متیلاسون سیتوزین می باشد. به علاوه، نتایج این تحقیق نشان داد که نوع ژنوتیپ بر میزان تنوع سوماکلونال تاثیرگذار است. از این رو، میزان چند شکلی متیلاسیون میان گیاهچه های مادری و کلونال های حاصل از آنها در این مطالعه بسته به نوع رقم متفاوت بود.